Een deel van een interview met drs. Bea van Wierst
Vraag: Bea, jij hebt artikelen geschreven over “De zin van het ziek zijn” en “Innerlijke Genezing” en je schrijft over helende en transformerende ademtechnieken. Laatst zag ik een artikel van je in een Spiegelbeeld van 2006 over EFT(Emotional Freedom Technics) waaruit ik begreep dat je over deze technieken ook workshops geeft. Vertel eens: werk jij nu als psycholoog met mensen aan dingen in de geest? Aan geestelijke gezondheid dus of werk je aan genezing op het lichamelijke vlak?
Bea: Dat is een goede vraag. Eigenlijk is het beste antwoord: aan beiden. Voor mij is er geen echt onderscheid tussen fysieke en lichamelijke gezondheid. Iemand die psychische of emotionele pijn heeft voelt dat vaak fysiek. Iemand die fysieke klachten heeft weet niet altijd dat er ook psychisch of mentaal of wellicht zelf geestelijk of spiritueel iets niet helemaal in orde is. De grens tussen fysieke pijn en emotionele pijn is moeilijker te definiëren dan zo op het eerste gezicht misschien lijkt.
We kennen natuurlijk de psychosomatische klachten. Klachten ontstaan uit de psyche. Waarbij in het verleden hier in Nederland de psyche vaak met geest in plaats van met ‘ziel’ vertaald werd. Een psychosomatische klacht is eigenlijk zielenpijn. De ziel heeft pijn opgelopen en daaruit ontstaat een fysieke klacht of ziekte. Anders gezegd: de fysieke klacht of ziekte is een symptoom van een pijn in de ziel. Ik werk niet met de psyche zoals de meeste psychologen daar mee werken. Ik kijk niet naar iemands geest. Soms help ik mensen bewust te worden van hoe ze denken, omdat je gedachten leiden tot emoties en omdat je kunt leren om niet steeds in hetzelfde moeras van emoties terecht te komen. Ook luister ik naar de verhalen van mensen vol met hun zielenpijnen. Voor sommige mensen is het goed om te praten of te schrijven over hun verleden.
Ik werk regelmatig met technieken (EFT, de adem) waarbij je in de praktijk steeds weer merkt dat deze twee, fysieke pijn en emotionele pijn, zeer nauw naast elkaar liggen en in elkaar overgaan. Emotionele pijn, verdriet, herinneringen en fysieke pijn zijn vaak samen of afgewisseld tijdens sessies aanwezig. Soms zijn het trauma’s of is het depressie of men heeft slaapproblemen en heeft een scheiding of de dood van een geliefde nog niet verwerkt. Maar ik werk ook aan de benauwdheid, pijn in schouders of rug, darmklachten, migraine of andere kwalen of klachten waar iemand last van heeft.
Ik luister naar de pijn, leer mensen om zelf ook naar die pijn te luisteren en soms moedig ik ze aan er naar toe te ademen of er in te kijken. De bewustwording van de pijn en wat deze wil vertellen is een belangrijk onderdeel van heelwording. En vaak raak je spontaan herinneringen aan, meestal pijnlijke gebeurtenissen, die kennelijk de basis of de oorzaak zijn van het ontstaan van een fysiek probleem.
Vraag: Komen mensen bij jou van hun klachten af?
Bea: Vaak wel. Mits iemand natuurlijk echt de reis naar binnen durft te maken. En dat durft lang niet iedereen. Je moet namelijk wel de pijn durven voelen. De emoties toelaten en bereidt zijn om naar je eigen waarheid te zoeken. De waarheid zal altijd gedragen worden door de liefde in je eigen hart. Dat is de enige waarheid. Waarheid zal nooit een vinger zijn die naar iemand anders wijst. Waarheid gaat altijd samen met eigen verantwoordelijkheid voor hoe je je voelt, voor hoe het met je is, voor hoe je in het leven staat. Vanuit waarheid komt transformatie en transmutatie. Pijnen en klachten lossen op, ziektebeelden verdwijnen. Vaak kun je door bewustwording helemaal of gedeeltelijk genezen en in ieder geval de zin van de ziekte of kwaal beter doorgronden. Soms is de genezing van het lichaam niet (meer) mogelijk, maar een heel en gelukkig mens worden wel.
Mensen die veel eerder signalen oppakken hoeven niet altijd door allerlei symptomen en ziektebeelden overvallen te worden. Als we zouden leren luisteren naar onze wensen, verlangens en emoties, en als we bewustzijn zouden brengen naar die delen in ons lijf die reageren en protesteren, dan leren we op dat moment de levenslessen, die anders diep in ons lijf worden vastgezet en geconserveerd. Levenslessen verborgen in kwalen en ziektes totdat ze zo sterk om aandacht schreeuwen, dat we er niet meer omheen kunnen.
Vraag: De geneeswijzen die hier in de ziekenhuizen en bij de meeste huisartsen gebezigd worden, wijken nogal af van wat jij als genezingsproces beschrijft. Denk jij dat er binnen de reguliere gezondheidszorg dingen in deze richting zouden kunnen veranderen?
Bea: Het zou fantastisch zijn als men zou durven kijken naar de signalen van het lichaam. Als we een symptoom zouden kunnen zien als signaal van iets dat niet in orde is. Dat we anders met onszelf en met anderen om zouden moeten gaan of dat we overtuigingen hebben die weinig bijdragen aan het levensgeluk van anderen en of van onszelf. Of dat er een onverwerkt trauma of een niet verwerkte pijn nog in ons aanwezig is. Bewustwording is waar het volgens mij in het leven om draait.
Helaas willen de meeste artsen daar maar mondjesmaat aan. Ook veel psychologen en psychiaters zijn maar eenzijdig gericht op bewustwording. Ik vermoed dat dat komt doordat hun eigen wereldbeeld en daarmee hun eigen angsten en overlevingsangsten door deze denkwijze worden geraakt. Het betekent immers dat ze dan zouden kunnen en moeten luisteren naar hun eigen symptomen. De meeste mensen zijn daar wat angstig voor. Het betekent namelijk dat ze door zo te denken ineens zelf verantwoordelijk zijn voor wat er in hun lichaam, in hun leven en in hun gevoelens gebeurt. En deze
verantwoordelijkheid op je nemen vinden veel mensen nogal wat.
Soms is het ook eng. In plaats van makkelijk je ogen te sluiten en de symptomen in je leven te zien als iets dat je overkomt, wat je lot is en waar je dus niets aan kunt veranderen, zouden ze nu eerst die gedachtegang moeten veranderen en dan misschien wel tot andere acties over moeten gegaan. Patronen moeten dan doorbroken worden. Allereerst zouden ze uit de slachtofferrol moeten stappen, naar binnen moeten gaan en daar naar de pijn meten luisteren of met partner of anderen over hun gevoelens moeten gaan praten. Voor veel mensen is dat eng. Vooral voor veel mannen, die gemiddeld minder in contact zijn met hun gevoelens dan vrouwen, is dat eng.
Vraag: Waarom vinden mensen dat eng? Zou je daar nog iets meer over kunnen vertellen?
Bea: Je moet dan erkennen dat er gevoelens en emoties zijn, deze gaan herkennen, ze durven voelen en dan ook nog eens communiceren. Het overlevingsdeel in veel mensen doet dan alles waar ik hier over praat liever af als onzin. Wat men zich niet realiseert is dat de weggestopte pijn op dat moment beschermd wordt door het overlevingsdeel. Dit is het deel in ons dat er voor gezorgd heeft dat we zouden overleven ondanks de pijn of het trauma die we ervaren hebben. Maar ook dit overlevingsdeel wordt meestal niet herkent en erkent want het trauma of het pijnlijke, geraakte deel in ons wil gewoon verstopt blijven en het overlevingsdeel zorgt dat het uit het zicht blijft.
Meestal reageert het pijnlijke, geraakte of gekwetste deel op onbewust niveau te reageren alsof het opnieuw dezelfde oorspronkelijke pijn zal voelen. Men wordt onrustig, gespannen, kan zich niet meer concentreren, heeft haast om andere dingen te gaan doen, enzovoort. Soms wordt er een heuse overlevingsstrategie uit de kast getrokken om de pijn maar niet opnieuw te voelen. Natuurlijk gebeurt dit allemaal onbewust en vanuit de angst dat je het anders niet zult overleven of dat je opnieuw die enorme pijn zult ervaren. Dat nu is zowel waar als niet waar. Als er oude pijn zit dan zal dit aan de oppervlakte moeten komen om verwerkt of opgelost te kunnen worden. Het zal gezien en vaak ook gevoeld moeten worden. De invloed ervan zal gezien moeten worden. En vaak gaat dat gepaard met enige pijn. Emotionele pijn en soms voelt men ook fysieke pijnen weer opnieuw. Maar deze pijnen zijn niet onoverkomelijk en niet te verwerken, wat ze voor veel mensen wel waren toen ze als baby, klein kind, puber of jong volwassene de ervaring hadden. De mogelijkheid om het te begrijpen is meestal enorm gegroeid sinds het moment dat de pijn oorspronkelijk ervaren is.
Wat ik meestal zie gebeuren als ik met mensen aan dit soort van bewustwordingsprocessen werk, is dat de pijn en de emoties niet alleen van voorbijgaande aard zijn, maar dat ze bijna altijd een sterk bevrijdend karakter hebben. Fysieke pijnen of andere klachten verdwijnen vaak helemaal. Zelfs veel chronische pijnen verdwijnen in relatief korte tijd helemaal. Niet altijd zo snel als we zouden willen. Sommige klachten zijn erg vasthoudend, maar dat zijn sommige overlevingsstrategieën ook.